Široko povijanje - da li ne?

Široko povijanje, da ili ne?

Posljednjih godina roditelji sve češće pitaju treba li bebu široko povijati ili ne, pri čemu se pozivaju na iskustva roditelja iz evropskih zemalja, Amerike, Kanade, uz komentare da u svemu kasnimo, pa, eto, i u tome. U šumi različitih informacija teško je ne podleći proizvoljnim nagađanjima, modernim trendovima, besmislenim običajima.

Pre odustajanja od širokog povoja obavezno konsultovati stručnjake

Najgora varijanta neukih roditelja je odustajanje od širokog povijanja, navodno da im se dijete ne muči, a da se prije toga nisu konsultovali sa stručnjacima.

Zašto koristimo širok povoj?

Glavni razlog širokog povijanja jeste naša genetika, jer podaci govore da se u našem podneblju javlja relativno veliki broj razvojnih poremećaja kukova, odnosno iščašenih kukova (a četiri do deset puta češće je kod djevojčica). Jedinstven stav naših stručnjaka po ovom pitanju ne postoji.

Šta kažu stručnjaci?

Jedan broj njih se zalaže za široko povijanje do šestog mjeseca, a mišljenje su bazirali na dokazima - široko povijanje je doprinijelo većem procentu izlječenja kukova bez operativnih zahvata, pa se kod nas sada rijetko operišu djeca sa urođenim iščašenjem kukova.

Sa druge strane imamo mišljenje da nema potrebe za širokim povojem ako na rođenju nije potvrđena nestabilnost bebinog kuka. Već deset dana nakon rođenja, kada prođe dejstvo majčinih hormona na bebu, pedijatar posebnim testovima, u okviru kliničkog pregleda, može da utvrdi da li je bebin kuk nestabilan, to jest da li ispada iz ležišta. Ukoliko se ovaj poremećaj primjeti u prvim danima, treba primjeniti široki povoj i tako raditi do navršena dva mjeseca. A tada se radi ultrazvuk kukova koji će utvrditi pravo stanje zgloba. Kod širokog povijanja glava butne kosti (femura) bolje ulazi u čašicu karlične kosti, takozvani acetabulum, više je dubi i zglob postaje stabilniji. Kod djevojčica ovo je naročito bitno, pošto i minimalni poremećaji u razvoju kuka kasnije, tokom života, usljed dodatnih opterećenja kakvo donosi trudnoća, mogu da prerastu u, na primjer, koksartrozu kuka.

Razvojni poremećaj kuka - urođeno iščašenje

Razvojni poremećaj kuka - urođeno iščašenje - najčešća je mana sistema za kretanje u dječijem uzrastu. Prilično je podmuklo oboljenje, ne zna se baš sigurno zašto nastaje, ali se zna da je raznovrsno i kontinuirano, te da direktno utiče na anatomske promjene gotovo svih struktura zgloba kuka.

Najčešći stepeni poremećaja:

- Hipoplazija - blaži oblik nerazvijenosti kukova
- Displazija - teži oblik nerazvijenosti kukova
- Subluksacija- poluiščašenje
- Luksacija - kompletno iščašenje

Težina oboljenja je obrnuto srazmjerna u odnosu na učestalost javljanja: iščašenja su najrjeđa, a blage displazije najčešće.

Kada treba biti posebno oprezan?

Posebnu pažnju treba obratiti na djecu gdje u porodici postoji razvojni poremećaj kukova, zatim na onu iz blizanačkih trudnoća, nedonoščad, sa uočenim deformitetima vrata ili stopala, kod koje je postojao nedostatak plodove vode u trudnoći, prvorođenog ženskog djeteta, u slučaju karličnog porođaja.

Inače, široko povijanje je preventivna mjera koja povećava mogućnosti da se kukovi pravilno razvijaju.

Ultrazvuk i široki povoj

Ultrazvukom ljekar jasno vidi bebin kuk što mu omogućava rano otkrivanje razvojnog poremećaja. Zavisno od nalaza, ljekar preporučuje da li je dovoljna samo jedna pelena ili je potrebno široko povijanje (pelena +dvije tetra pelene). Nekada je preporuka ljekara da se rade vježbice prilikom svakog prepovijanja, što se može činiti kod svake bebe - bez obzira na stanje zgloba kuka. Naredni pregled kukova ultrazvukom obavlja se sa tri mjeseca - kod beba kod kojih je na prethodnom pregledu uočeno odstupanje - i tada ljekar utvrđuje da li su bebini kukovi još nezreli, tj. da li se nastavlja puno široko povijanje ili se može nastaviti sa korištenjem samo jedne pelene.

Kod komplikovanijih razvojnih poremećaja kuka, zavisno od klasifikacije, dijete mora da nosi ili Pavlikov aparat ili specijalno jastuče, a u teškim slučajevima stavlja se gipsana imobilizacija. Ako se mora hirurški intervenisati, pristup je individualan, kao i liječenje.

Kod normalnog psihomotornog razvoja djeteta faza samostalnog sjedenja uspostavlja se od šestog do devetog mjeseca života i ne zavisi samo od zrelosti kukova.

Sistematsko praćenje dinamike razvoja kukova važno je za rano otkrivanje poremećaja, njegovo liječenje i uspostavljanje dobre funkcije zgloba. Zato ne treba zanemariti široko povijanje, naročito kod beba rođenih sa rizikom, a mišljenje ljekara treba da bude putokaz, jer svaka beba je različita u svakom u pogledu, pa i u razvoju kukova.